Nijer’deki darbeye karşı çıkan ECOWAS üyesi ülkelerin, 30 Temmuz’da Nijerya’nın başşehri Abuja’da Nijer gündemiyle yaptıkları harikulâde dorukta askeri cuntaya Cumhurbaşkanı Bazum’un salıverilmesi ve tekrar vazifesine dönmesi için verdiği müddet dolarken Afrikalı siyasi ve dini önderlerin taraflar ortasındaki arabuluculuk görüşmeleri devam ediyor.
Askeri cuntaya verilen bir haftalık mühlet yarın sona eriyor. ECOWAS, bu mühlet zarfında taleplerinin karşılanmaması durumunda askeri müdahale dahil her seçeneği değerlendireceklerini duyurdu.
Alınan karar kapsamında ECOWAS ülkeleri, Nijer’e tüm hava ve kara hudutlarını kapattı ve Nijer’in, Batı Afrika Devletleri Merkez Bankasındaki (BCEAO) varlıklarını dondurdu.
Nijer Cumhurbaşkanı Bazum ise ülkesindeki cunta idaresinin gönderilmesi için memleketler arası toplumdan yardım istedi.
ECOWAS’ın askeri müdahalesi Batı Afrika’yı ikiye böldü
Nijer’e askeri müdahale ihtimali, Batı Afrika’daki başka cunta hükümetlerinin reaksiyonunu çekerken kimi ülkeler ise askeri müdahaleye takviye verdi.
Yönetimde askerlerin olduğu Burkina Faso ve Mali ile Gine, cuntaya dayanak açıklamasında bulundu.
Senegal, Fildişi Kıyısı, Benin ve Nijerya ise üyesi oldukları ECOWAS’ın askeri müdahalesini destekleyeceklerini açıkladı.
Öte yandan Avrupa Birliği (AB), Nijer’deki darbe sonrası, bu ülkeye askeri müdahale dahil olmak üzere çeşitli önlemler alan ECOWAS’ın tüm kararlarını desteklediğini duyurdu.
ECOWAS’ın Nijer’deki askeri cuntaya yönelik kararına ABD, İngiltere ve Fransa da takviye verdi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), 29 Temmuz’da, Nijer’de yapılan askeri darbe sonrasında alıkonulan Cumhurbaşkanı Bazum’un hür bırakılması davetinde bulundu.
Cezayir, Rusya ve İtalya’dan askeri müdahale uyarısı
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Nijer’e mümkün bir askeri müdahaleye taraftar olmadıklarını belirterek bu durumun neo-sömürgecilik olarak algılanacağı için Batı kaynaklı rastgele bir askeri müdahale ihtimalinin harici tutulması gerektiğini vurguladı.
Cezayir de Nijer’de anayasal tertibe dönüş daveti yapıp Bazum’a “meşru cumhurbaşkanı” olarak dayanağını açıklarken dış müdahale niyetlerinin Nijer’deki mevcut krizi daha da tırmandıracağı ve durumu daha da berbata sevk edeceği uyarısı yaptı.
Rusya tarafından yapılan açıklamada ise ABD üzere kıta dışı güçlerin Nijer’e rastgele bir müdahalesinin, bölgedeki durumu daha uyguna hakikat değiştirmesinin mümkün olmadığı belirtilerek “İnsan hayatını tehlikeye atmadan süratli bir biçimde anayasal olağana dönüşten yana olmaya devam ediyoruz.” tabiri kullanıldı.
Afrikalı kanaat başkanlarından arabuluculuk görüşmeleri
ECOWAS, askeri cuntaya bir hafta mühlet verirken Afrikalı eski politikler, dini önderler ve toplumun ileri gelenleri, taraflar ortasında ağır görüşme trafiği yürütüyor.
Nijerya İslami İşler Yüksek Kurulu Genel Lideri (NSCIA) Sa’ad Abubakar, eski Nijerya Devlet Lideri General Abdulsalami Abubakar, Çad Geçiş Devri Cumhurbaşkanı Muhammed Debi, eski Nijer Cumhurbaşkanı Mahamadou Issaoufou ve Benin Cumhurbaşkanı Patrice Talon Nijer’de farklı çevrelerle arabuluculuk görüşmeleri yapıyor.
Nijer’de askeri darbeyle idaresi ele geçiren “Vatanı Müdafaa Ulusal Kurulu (CNSP)” ise askeri cuntaya yönelik atılan adımlara karşı yeni kararlar aldı.
CNSP’den yapılan açıklamada, Nijer’in Paris, Abuja, Lome ve Washington büyükelçilerinin misyonuna son verildiği, Fransa ile imzalanan tüm askeri işbirlikleri ve protokollerin feshedildiği ve ECOWAS’ın Nijer’e askeri müdahalesi durumunda Gine, Mali, Burkina Faso hariç üye ülkelerden birine ani bir akın düzenleyecekleri ihtarında bulunuldu.
Nijer’deki darbe
Nijer’de Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonulmuş ve o akşam asker idareye el koyduğunu duyurmuştu.
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Kumandanı General Abdurrahmane (Ömer) Tchiani, 28 Temmuz’da “Vatanı Muhafaza Ulusal Kurulu (CNSP)” isimli cuntanın liderliğini üstlenmiş ve geçiş hükümetinin başına geçmişti.
