Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç, Starlink’in Türkiye’de nasıl regüle edilmesi ve hangi koşullarla Türkiye’ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptıklarını, bu çalışmalarının Starlink takımına bildirildiğini aktararak, “Dijital egemenlik kurallarımıza uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık.” dedi.
Koç, Anadolu Ajansı’nın 9’uncu kere küresel bağlantı ortağı olduğu, Türkiye Teknoloji Kadrosu Vakfı (T3 Vakfı) ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde İzmir Çiğli Havaalanı’nda gerçekleştirilen dünyanın en büyük uzay, havacılık ve teknoloji şenliği TEKNOFEST’te AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
‘e-Devlet KIYASLAMA RAPORU’NDA 6 SIRA YÜKSELEREK 10’UNCU SIRAYA YERLEŞTİK’
Avrupa Komitesi tarafından hazırlanan 2023 yılı e-Devlet Kıyaslama Raporu’nda Türkiye’nin 6 sıra yükselerek 35 ülke ortasından 10. sıraya yerleştiğini belirten Koç, “Avrupa Kurulu, bu araştırmayı kendi uzmanlarıyla yapıyor. Yapılan tahlillerde şunu gördük; 2021’de 20’nci sıradayken 2022’de 16’ncı sıraya yükseldik. 2023’e geldiğimizde ise 10’uncu sıraya yükseldik. Yani son bir yılda 6 sıra daha yükselmiş olduk.” dedi.
‘EN BÜYÜK E-DEVLET UYGULAMASIYIZ’
Raporun en kıymetli özelliklerinden birinin de ülkelerin dijital devletini tahlil etmeleri olduğunu vurgulayan Koç, şunları kaydetti:
“Ülkelerin sıralamasına baktığımızda birinci 9 ülkenin nüfusu, bize kıyasla hayli az. Nüfusu bizim kadar büyük olan ülkelere baktığımız vakit Fransa’nın 18’inci, Almanya’nın 21’inci ve İtalya’nın 27’nci sırada olduğunu görüyoruz. Birinci 3’te olan Malta, Estonya ve Lüksemburg üzere ülkeler ise nüfus olarak bizden küçük ülkeler. Birinci 9 ülkenin nüfuslarını topladığımız vakit bizim e-Devlet Kapısı kullanıcımızın yarısı kadar bile etmiyor. Biz 64 milyon kullanıcısıyla, 7 binin üzerinde dijital hizmetiyle dünyanın en büyük e-devlet uygulamasıyız. Nüfusu, ekonomik gücü ve verdiği hizmet sayısı olarak baktığımız vakit ‘rakibimiz olan ülkeler ortasında bir numarayız’ diyebiliriz.”
‘NASIL Kİ SONLARIMIZI, TOPRAKLARIMIZI KORUYORSAK DİJİTAL EGEMENLİĞİMİZİ DE MÜDAFAAMIZ LAZIM’
Ali Taha Koç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD ziyaretinde, Türkevi’nde Elon Musk’ı kabul ettiği görüşmeye değinirken, ziyaret sırasında birçok teknolojik çalışmaların konuşulduğunu aktardı.
Koç, “Çok hoş bir görüşme gerçekleşti. Biz Starlink ile alakalı Türkiye’ye döndükten sonra birden fazla toplantı yaptık. Hem Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu (BTK) hem de başka kurumlarımız Starlink’in Türkiye’de nasıl regüle edilmesi gerektiği ve hangi kurallarla Türkiye’ye giriş yapması gerektiği konusunda çalışmalarını yaptı. Bu çalışmalarımız Starlink takımına bildirildi.” diye konuştu.
Kurumların kimi çekinceleri olduğuna işaret eden Koç, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Nasıl ki hudutlarımızı, topraklarımızı koruyorsak dijital egemenliğimizi de müdafaamız lazım. Dijital egemenliğimiz için en değerli şey de vatandaşlarımızın üretmiş oldukları dijital bilgiler. Bu dataları hem 4G temas hem Wi-Fi irtibatı hem de uydu ilişkileriyle sağlıyorlar. Türkiye’nin dijital egemenlik kurallarına uyan her türlü firmaya kapımız sonuna kadar açık. Türkiye’de 2 cins uydu interneti sağlayıcısı var. Birincisi, Starlink üzere alçak yörüngede hizmet veren uydular, ikincisi ise Türksat’ın vermiş olduğu geo senkron yörüngedeki uydu interneti hizmetleri. Türksat’ın vermiş olduğu uydu internetiyle Starlink’in vermiş olduğu uydu interneti ortasında teknik farklar var. Zira baz istasyonları yahut baz istasyonu dediğimiz uyduların yeri çok farklı. Starlink’ler dünyaya çok yakın, 500 kilometredeler. Bizim uydularımız 35 bin kilometre uzaktalar. Bu yüzden bu uyduları birbirleriyle karşılaştırmak gerçek değil. Teknolojileri ve altyapıları büsbütün farklı.”
Türkiye’de uydu üzerinden internet veren birçok firma olduğunu bildiren Koç, alçak yörüngede Starlink’in birinci firma olması sebebiyle farklı olduğunu söyledi.
‘BAŞKA YATIRIMLAR YAPMAYI DA DÜŞÜNÜYORLAR’
Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Koç, karşı tarafın da teknik heyet çalışmalarını yapması gerektiğini, sürecin belirli bir teknik boyutu olduğunu anlattı. Bu bahiste iki tarafın da öncelikle regülasyonlar konusunda muahedeye varması gerektiğini söz eden Koç, şunları kaydetti:
“Uyduların birbirine ziyan vermemesi gerekiyor. Uydu bağlantıda bir arada çalışabilmek çok değerli. Onun için aşikâr testler yapılacak. Sonrasında takvimi kendileri belirlerler. (Starlink) Bu cins şirketler dünyanın 92 ülkesinde oldukları için küresel olarak her yerde kapsama olmasını istiyorlar. Doğal bu işler devam ettikten sonra da öteki yatırımlar yapmayı da düşünüyorlar.”
‘TÜRKİYE’NİN KENDİ ALÇAK YÖRÜNGE SİSTEMİNİ YERLİ OLARAK KURMA İHTİMALİ BULUNUYOR’
Ali Taha Koç, Türkiye’de Tesla’nın Starlink şirketinin açıldığını ve Tesla Türkiye’nin Üst Yöneticisi’ni de (CEO) oraya atadığını bildirdi.
Tesla’nın 130 bin ve SpaceX’in 15 bin çalışanıyla çok büyük firmalar olduğunu belirten Koç, Türkiye’nin kendi alçak yörünge sistemini yerli olarak kurma ihtimali bulunduğunu söyledi.
Koç, “Ülkeler, kendi alçak yörüngeli sistemlerini kurmak istikametinde çalışmalarına devam ediyor. Mesela Güney Kore evvel lisansı verdi, sonra devlet olarak kendi alçak yörünge sistemlerini kurmak için çalışmalara başladı. Starlink şu anda tek. Biz nasıl Türksat ile yüksek yörüngede varsak alçak yörüngede de olmamız lazım. Türkiye olarak bu alana yatırım yapıp projeler geliştireceğiz.” dedi.
