Hindistan’ın mesken sahipliğinde 18’incisi “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek” ana temasıyla devam eden G20 Başkanlar Tepesi çerçevesinde Hindistan’ı Orta Doğu ve Avrupa’ya bağlayacak çok uluslu bir demir yolu ve denizcilik projesi olan “Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru” tanıtıldı.
Zirvede, ticaretin artırılmasına, güç kaynaklarının sağlanmasına ve dijital kontağın geliştirilmesine yardımcı olacak Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nun kurulmasına yönelik Hindistan, ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve Avrupa Birliği ortasında Mutabakat Zaptı (MoU) imzalandı.
Zapta imza atan ülkeler, bağlayıcı bir finansal taahhütte bulunmazken, 2 ay içinde koridorun oluşturulmasına yönelik bir “eylem planı” hazırlamayı kabul etti.
Enerji nakil altyapısını da içerecek olan Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’na ait görüşmeler ilgili ülkeler ortasında aylardır devam ederken, kelam konusu mutabakat zaptının imzalanmasıyla artık çalışmaların daha resmi bir tabanda devam etmesi bekleniyor.
Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru; Hindistan’ı Batı Asya/Orta Doğu’ya bağlayan Doğu koridoru ve Batı Asya/Orta Doğu’yu Avrupa’ya bağlayan Kuzey koridoru olmak üzere iki farklı koridordan oluşacak.
Koridor kimi, nasıl etkileyecek?
Önerilen koridor, Hindistan’dan Birleşik Arap Emirlikleri’ne uzanacak, akabinde Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail’i geçerek Avrupa’ya bağlanacak. Hindistan’dan yüklenen malların İsrail ve Yunanistan limanları üzerinden Avrupa’ya daha süratli gönderilmesi de projede öngörülüyor.
Söz konusu proje, Çin’in bölgedeki ekonomik gayelerine meydan okuma olarak değerlendirilirken; koridorun Hindistan’ı Güney Doğu Asya’dan Körfez’e, Batı Asya’ya ve Avrupa’ya uzanan ticaret akışı rotası üzerinde sağlam bir halde konumlandırması bekleniyor.
Koridorun, Hindistan’da değerli stratejik ve ekonomik avantaj sağlamasının yanı sıra Asya’da Çin’e karşı büyük fırsatlar sunacağı belirtiliyor.
ABD ve AB’nin, Çin’in Asya’daki ekonomik gücüne karşı Hindistan’ı Orta Doğu ve Akdeniz’e bağlayacak yeni bir gemi ve demir yolu koridorunun geliştirilmesine dayanak vermesi dikkati çekti.
Analistler, ABD için Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nu, Washington’un Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan üzere klasik Arap ortaklarının Çin, Hindistan ve öbür Asyalı güçlerle ilgilerini derinleştirdiği bir devirde Pekin’in bölgede artan tesirine karşı bir tedbir olarak kıymetlendirdi.
Planlanan koridorun İsrail’den geçeceğini belirten analistler, Biden idaresinin İsrail ile birtakım Arap ülkeleri ortasında son periyotta olağanlaşan alakaları geliştirme uğraşlarını destekleyebileceğine, Suudi Arabistan’ı da Tel-Aviv ile bağları geliştirmeye zorlayabileceğine işaret etti.
AB için ise kelam konusu proje, Birliğin varlıklı körfez ülkeleriyle ticaret ve yatırım bağlarını derinleştirme uğraşlarını destekleyecek.
AB, esasen 2022’de Çin’in Jenerasyon ve Yol teşebbüsüne alternatif olarak oluşturulan Global Geçit planına nazaran, gelişmekte olan ülkelerin altyapı yatırımlarına 2027’ye kadar 300 milyar avroluk kaynak sağlayacağını duyurmuştu.
Liderlerin yeni koridora ait değerlendirmeleri
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, hususa ait değerlendirmesinde, “İlerleyen periyotlarda, (koridor) Hindistan, Batı Asya ve Avrupa’da büyük bir ekonomik entegrasyon aracı olacak.” dedi.
Başbakan Modi, koridorun dünya genelindeki irtibat ve sürdürülebilir kalkınmaya yeni bir istikamet vereceğini belirtti.
ABD Lideri Joe Biden, kelam konusu koridorun ticareti ve güç ihracatını çok daha kolay hale getireceğini vurgulayarak, “daha istikrarlı ve müreffeh bir Orta Doğu’ya katkıda bulunacağını” vurguladı.
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, koridoru, “kıtalar ve medeniyetler ortasında yeşil ve dijital bir köprü” olarak niteleyerek, demir yolu ilişkisinin Hindistan ve Avrupa ortasındaki ticareti yüzde 40 daha süratli hale getireceğini bildirdi.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ise kelam konusu iktisat projesinin demir yolu ağları ve altyapının gelişmesine katkı sağlayacağını, uzun vadede iş fırsatları sunacağını söz etti.
Bin Selman, oluşturulacak iktisat koridorunun Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa ortasındaki ticareti artıracağını, elektrik ve hidrojen ihracatı için boru ve nakil sınırlarının genişletilmesine katkı sunacağını kaydetti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi, iktisat koridorunun global güç güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunacağını ve Orta Doğu-Avrupa-Hindistan limanlarını birbirine bağlayacağını söyledi.
