Suriye’deki rejimin önderi Beşar Esad ve Şam idaresi yetkilileri, Ankara’nın ülkelerindeki askeri varlığını olağanlaşmanın önündeki tek mahzur olduğunu söylüyor. Türkiye ise, Suriye’nin kuzeyindeki terör yapılanması sebebiyle bölgeden çıkmayacağını belirtiyor. İki ülke ortasında arabulucu rolü üstlenen Rusya ise, Adana Mutabakatı’na dönülmesini öneriyor.
Konuyla alakalı Soçi dönüşü gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Esed normalleşmeyle ilgili atılan adımları maalesef uzaktan, tribünden seyrediyor. Suriye tarafında olumlu bir tutum yok. Temenni ederiz ki sürecin devamında onlar da masada yerini alır.” dedi.
SORU: Suriye ile olağanlaşma adımları kapsamında bakanlar ve bürokratlar seviyesinde görüşmeler gerçekleşmişti. Rusya’nın da olağanlaşmaya takviye verdiğine dair açıklamalar da yapılmıştı. Sayın Putin’le bu husus gündeme geldi mi? Olağanlaşma adımlarının hızlanması kelam konusu mudur?
CEVAP: Öncelikle şunu tabir edeyim; Esed bizim olağanlaşma ile ilgili Türkiye-Rusya-İran-Suriye formatında atılan adımları maalesef uzaktan, tribünden seyrediyor. Yani işin içerisinde bir türlü yer almıyor. Biz ise Suriye’nin bu işin içerinde yer alacağını ümit ederek bu çalışmalara kapımızı açtık, ‘Biz buna varız’ dedik. Fakat hala Suriye tarafında olumlu bir hal yok. Temenni ederiz ki sürecin devamında onlar da masada yerini alır.
Terörle uğraş, siyasi süreç, sığınmacıların inançlı, istekli ve onurlu dönüşleri kapsamlı biçimde dörtlü dışişleri bakanları toplantısında ele alınıyor. Bu başlıklarda ilerleme kaydedilirse Suriye rejimiyle de alakaların olağanlaşması mümkündür. Suriye rejimi ile yürütülen dörtlü sürecin başından itibaren önkoşulsuz olması gerektiğini söyledik. Biz bu sürecin kademeli bir formda, belirttiğim üzere önkoşulsuz olarak ileriye taşınması gerektiğini düşündük.
Bunun gerçekleşmesi için de Suriye rejiminin alandaki gerçeklere uygun bir biçimde hareket etmesi, sürece ziyan verebilecek yaklaşımlardan kaçınması çok kıymetli. Malumunuz, bizim bu süreçten temel beklentimiz terörle gayrette somut adımlar atılması. Bunun yanı sıra, istekli ve inançlı geri dönüşler için gerekli şartların oluşturulması ve BM himayesindeki siyasi sürecin canlandırılmasıdır. Bahsettiğim bu alanlarda gelişme sağlanması sürecin ileriye taşınmasına yardımcı olacaktır. Fakat, evvelce de belirttiğim üzere sonlarımızı ve vatandaşlarımızı tehdit eden terör ögeleri bertaraf edilmeden, nüfus hareketliliği riskleri ortadan kaldırılmadan, bizim güvenliğimizi ön planda tutan yaklaşımımızın değişmesi kelam konusu değildir. Türkiye, komşularının toprak bütünlüğünden yanadır. Suriye’deki iç savaşın başından beri de bu ülkenin toprak bütünlüğüne en büyük tehdidin bu ülkede konuşlu terör örgütleri olduğunu söylüyoruz. Ülkemizi tehdit eden terör örgütleriyle uğraşımız de son terörist etkisiz hale gelinceye kadar sürecektir. Suriye’nin kuzeyini, Türkiye’yi tehdit eden terör örgütlerinden temizlemek için o bölgedeyiz.
