Son iki yıldır tasarruf tercihlerinde TL cinsi varlıklara ilgi süratle artıyor. Bir yandan pay senedi piyasasında yatırımcı rekoru kırılırken, öteki yandan da TL mevduata geçiş son hız devam ediyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) aldığı tedbirler, mevduatta yıllarca en büyük handikap olan kısa vade problemini da çözmeye başladı. BDDK datalarına nazaran 2021 sonundan 2023 Temmuz ayına kadar olan 19 aylık devirde vadesi 3 ayın altındaki mevduatın toplamdaki hissesi yüzde 91.6’dan 62.3’e gerilerken, 3 ayın üstünün hissesi ise yüzde 8.4’ten 37.7’ye çıktı.
3-6 AYDA 22 KAT ARTIŞ
BDDK datalarında TL mevduat 2021 sonundan, 2023’ün temmuz sonuna kadar olan periyotta yüzde 276.7 artarak 6.9 trilyon lirayı geçti. Bu devirde, vadesiz TL mevduat yüzde 167.4 artarak 1 trilyon 242 milyara, vadesi 1 aya kadar olan mevduat yüzde 182.7 artarak 1 trilyon 122 milyara, 1-3 ay ortası vadeli mevduat yüzde 238 artarak 1 trilyon 941 milyar liraya ulaştı. Son 19 ayda en çarpıcı büyüme 3-6 ay ortası vadeli mevduatta yaşandı. Kelam konusu vade tipindeki mevduat yüzde 2.085, öbür bir söz ile, 22 kat artarak 91 milyar 792 milyon liradan 2 trilyon liranın üzerine çıktı.
Bu periyotta 6-12 ay ortası TL mevduat hacmi yüzde 909.7 artarak 288.8 milyara, 1 yıl üzeri mevduat ise yüzde 708.2 artarak 304.4 milyar liraya ulaştı. Kelam konusu büyüme komposizyonunun tesiriyle, vadelerin dağılımında da tarihi değişiklikler yaşandı. Vadesiz mevduatın toplam TL mevduattaki hissesi yüzde 25.3’ten 17.9’a, 1 aya kadar vadelinin hissesi yüzde 21.7’den 16.3’e, 1-3 ay ortası vadenin hissesi ise yüzde 44.6’dan 28.1’e geriledi. Böylelikle toplamda 3 aya kadar olan vadenin hissesi yüzde 91.6’dan 62.3’e inmiş oldu.
TL’YE GEÇİŞ SÜRÜYOR
TL mevduatta 19 ayda 22 kata yakın artış gösteren 3-6 ay ortası vadenin hissesi, 6 kata yakın artarak, yüzde 5’ten 29.1’e çıktı. 6-12 ay ortası vadenin hissesi yüzde 1.4’ten 4.2’ye çıkarken, 1 yıl üzeri vadenin hissesi ise yüzde 2’den 4.4’e yükseldi. Böylelikle TL mevduatta 3 ay üstü vadelinin hissesi yüzde 8.4’ten 37.7’ye yükselmiş oldu. Öte yandan döviz ve altın da dâhil edildiğinde toplam mevduat yüzde 134.8 artarak 12.4 trilyonu aşarken, TL’nin hissesi yüzde 34.5’ten 55.4’e yükseldi. Temmuz sonu prestijiyle yurtiçi yerleşiklerin TL mevduatı 6.9 trilyon, döviz mevduatı 3.8 trilyon lira, altın hesapları 765.5 milyar lira seviyesinde bulunuyor.
