Milyonlarca çalışanın merakla beklediği taban fiyat orta artırımı, Taban Fiyat Tespit Komitesi’nin yaptığı üçüncü toplantının sona ermesiyle birlikte, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından açıklandı. Buna nazaran; net minimum fiyat ölçüsü yüzde 34 artışla 8 bin 506 liradan 11 bin 402 liraya, brüt taban fiyat ise 10 bin 8 liradan 13 bin 414 liraya yükseldi. Minimum fiyatın artmasıyla minimum fiyatın patrona maliyeti, emekli olacakların askerlik ve doğum borçlanması, SGK cezaları üzere fiyatların yeni hali de merak konusu oldu. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, taban fiyata gelen artırım oranıyla birlikte güncellenen fiyatlar hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
“ASGARİ FİYATIN PATRONA MALİYETİ 15 BİN 762 LİRA”
Asgari fiyatta gelen yüzde 34 artırım oranıyla bir arada 8 bin 506 liradan 11 bin 402 liraya yükseldiğini hatırlatan Karakaş, patron maliyeti, isteğe bağlı sigorta prim fiyatları ve SGK cezaları açısından maliyetlerin yükseleceğini belirtti. Karakaş, minimum fiyatın açıklanan patrona maliyetinin 15 bin 762 liradan daha az olabileceğini söz ederek, “Şimdi baktığımız vakit taban fiyat net 11 bin 402 liraya çıktı. Bu 11 bin 402 liralık taban fiyatın patrona yansıması maliyeti 16 bin 432 liradır. Lakin devlet, istihdamının korunması için ve patronların rekabet gücünün arttırılması için yirmiye yakın teşvik veriyor. Borcu olmayan patronlar, kaçak sigortalı çalıştırmayanlar, personellerin fiyatlarını SGK’ya gerçek fiyatlar üzerinden bildirenler, geçersiz sigortalı çalıştırmayan bütün patronlara devlet yüzde 5 oranında teşvik vermekte. Bu yüzde 5 teşvikten hangi kesimden olursa olsun patronlar faydalanabiliyor. Yükümlülüklerini düzgün yerine getiren bir patrona maliyeti bu durumda 15 bin 762 liraya düşmektedir” tabirlerine yer verdi.
“ASGARİ FİYATIN PATRONA MALİYETİ 15 BİN 262 LİRAYA KADAR DÜŞMEKTE”
Karakaş 2016 yılından beri devletin minimum fiyat artışının istihdama getireceği yükü azaltmak için minimum fiyat dayanağı verdiğini tabir ederek, “Asgari fiyat takviyesi yılbaşı itibariyle genel olarak bütün özel bölüme, bütün iş yerleri için 400 lira civarındaydı. Lakin bir ayrıntı vardı; sendikalı örgütlenmeyi desteklemek için bu dayanağın ölçüsü 500 liraydı. Sayın Bakan’ın yapmış olduğu açıklamada bu dayanağın genel olarak 400 liradan 500 liraya yükseltildiği söylendi. Bu durumda özel kesim iş yerlerinin tamamı yani hangi bölümde olursa olsun bu 500 lira taban fiyat dayanağından faydalanacaktır. Bunu da göz önünde bulundurduğumuz vakit patrona maliyeti 15 bin 262 liraya kadar düştüğü görülmektedir. Yani yükümlülüklerini düzgün bir formda yerine getiren, primlerini vaktinde ödeyen ya da primlerini yapılandırmış olan, taksitlendirmiş olan kaçak sigortalı çalıştırmayan, uydurma sigortalı çalıştırmayan bütün patronlara maliyeti 15 bin 262 liraya kadar düşmektedir.” diye konuştu.
“YENİ MİNİMUM FİYATLA BİRLİKTE PRİM GÜN FİYATI 107 LİRADAN 143 LİRAYA ÇIKACAK”
Kadınların doğum borçlanması yaparak, erkeklerin ise askerlik borçlanmasını yaparak eksik primlerini doldurabileceğini belirten Karakaş, “Şimdi bilhassa 1 Temmuz’dan sonra bunun yapılması halinde maliyetin taban fiyat artışı oranında yani yüzde 34 oranında arttığını söyleyebiliriz. Bu durumda askerlik borçlanmasına gereksinimi olan ya da doğum borçlanmasına ya da başka türlü Türkiye’de hizmet borçlanması gereksinimi olanın 1 Temmuz’u geçirmeden katiyetle hizmet borçlanmasını yapması lehine olacaktır. Keza yaptığımız hesaplamaya nazaran günlük borçlanma maliyeti 107 lirayken, 143 liraya kadar yükselmekte. Münasebetiyle 1 Temmuz’dan evvel yapıldığı takdirde 107 liralık bir borçlanma bedeli var. Ne kadar borçlanmaya muhtaçlık varsa 107 lirayla borçlanmaları halinde toplanma maliyeti bulacaklardır. 1 Temmuz’a geldiği anda apansızın 143 liraya yükselmekte. Hasebiyle bunu göz önünde bulundurması lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
“GURBETÇİ VATANDAŞLARIN GÜNLÜK PRİM FİYATI 151 LİRADAN 201 LİRAYA YÜKSELECEK”
Gurbetçilerin borçlanma maliyetine de değinen Karakaş, gurbetçi vatandaşların borçlanmasının, Türkiye’deki askerlik borçlanması, doğum borçlanması ve öbür borçlanmalardan daha yüksek olduğunu söyleyerek, şu sözleri kullandı:
“Gurbetçilerin borçlanma maliyeti yüzde 45 oranındadır. Gurbetçilerin de yapacağı hizmet borçlanmalarıyla ilgili bunların da birebir biçimde 1 Temmuz’dan evvel yapmaları büsbütün lehlerine olacaktır. Keza burada da minimum fiyat oranında bir artış olacağını söyleyebiliriz. Zira gurbetçiler bugün itibariyle borçlanma yaptıkları takdirde 151 lira fiyatında günlük borçlanma bedeli varken alışılmış biz burada en az alt sonlardan bahsediyoruz. Temmuz itibariyle alt hudut en az 201 yükselmekte. Münasebetiyle bunların da tez olarak 1 Temmuz’dan evvel muhtaçlıklar varsa prim borçlanmaları yapmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz.”
“İSTEĞE BAĞLI EMEKLİLİK GÜNLÜK PRİMİ FİYATI 107 LİRADAN 143 LİRAYA YÜKSELDİ”
İsteğe bağlı emeklilik prim fiyatlarını hakkında da değerlendirmelerde bulunan Karakaş, “Ev hanımları çalışmadıkları için tek emeklilik bahtlarını isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilmektedir. Hasebiyle isteğe bağlı sigortalıların da maliyeti aslında yüksektir. Aylık 3 bin 200 lira günlük olarak da 107 liraya denk gelen isteğe bağlı sigortalılık primi 1 Temmuz’dan itibaren 143 liraya kadar yükseldiğini görüyoruz. Olağan burada 1 Temmuz’dan evvel yahut sonra mesken hanımlarının bir inisiyatifi bulmayacaktır. 1 Temmuz’dan itibaren mecburen günlük 107 lira yerine 143 lira fiyatında isteğe bağlı prim borçlanması yapmak zorundalar.” bilgilerini verdi.
“SGK İDARİ PARA CEZALARINDA YÜZDE 34 ORANINDA BİR ARTIŞ KELAM KONUSU”
Karakaş, SGK cezalarının da minimum fiyata bağlı yükseldiğine dikkat çekerek, “Sosyal Güvenlik Kurumu yükümlülüklerini yerine getirmeyen, kayıt dışı çalıştıran, sahtecilik yapan ya da öteki yükümlülüklerini yerine getirmeyen patronlara idari para cezası uygulanmaktadır. SGK’nın idari para cezaları da büsbütün minimum fiyata endeksli olduğu için minimum fiyatın artışı oranında idari para cezaları da arttı. Hasebiyle SGK idari para cezaları yüzde 34 oranında bir artış kelam konusu. 1 Temmuz’dan itibaren en düşük SGK idari para cezası bin 341 lira, en yüksek idari para cezası 160 bin 974 lira olarak gerçekleşecektir.” açıklamasında bulundu.
“EN DÜŞÜK İŞSİZLİK ÖDEMNEĞİ 5 BİN 325 LİRAYA KADAR YÜKSELDİ”
Asgari fiyat artışının personellere gelir açısından müspet yansımasının yanı sıra işsiz kalanlar için de ödenecek olan işsizlik ödeneğinde de artışlar olmasını sağladığını lisana getiren Karakaş, “Asgari fiyat üzerinden çalışmış olanlar için en düşük işsizlik ödeneği 5 bin 325 liradan ve en yüksek işsizlik ödeneği ise yeniden minimum fiyat artışıyla birlikte 16 bin 650 liraya kadar yükselmiş bulunmaktadır. Toplumsal Güvenlik Kurumu uygulamasında en az 90 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırmış olanların hastalanmaları halinde hastalık sigortasından istirahat parası olarak bilinen iş göremezlik ödeneği ödenmekte. Bu ayakta yahut yatarak tedaviye bağlı olarak belirlenmektedir. Bununla ilgili olarak da ödenecek en düşük istirahat parası yatarak tedavide günlük 223 liraya yükseldi ayaktaki tedavilerde ise 298 liraya yükseldi” formunda konuştu.
