Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasıyla süratle silahlanıp ordusunu modernize eden Polonya’nın savunma endüstrisi pazarında, Türkiye’nin faal rol alabileceği tabir edildi.
Polonya’daki Varşova Enstitüsünden milletlerarası alakalar ve güvenlik uzmanı Michael Werbowski, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Polonya’yı Türk savunma endüstrisi için cazip bir pazar olarak görmesi gerektiğini söyledi.
Werbowski, Polonya’nın bu yıl gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 4’ünü savunma bütçesi olarak kullanacağını belirterek eski Sovyet periyodundan kalma askeri teçhizatının birçoklarını Ukrayna’ya gönderen ülkenin, İngiltere ve Güney Kore üzere ülkelerle mutabakatlar imzaladığını lisana getirdi.
Polonya’nın NATO’daki en çağdaş silahlı kuvvetlerden birine sahip olduğuna işaret eden Werbowsk, “Varşova, bu tedarik sürecinde ‘Polonizasyon’ olarak bilinen ulusal yine silahlanma ve askeri yenileme siyasetinin bir kesimi olarak bu silahların üretiminin Polonya’da yapılmasına müsaade veren imtiyazlar elde etti.” tabirini kullandı.
Werbowski, Polonya ordusundaki asker sayısının 2035’e kadar 300 bine çıkartılması amacına ait şunları kaydetti:
“Bu sayı, rastgele bir NATO üyesi ülkenin, bilhassa de Türkiye’nin standartlarına nazaran bile hayli yüksek. Bu sayılar, Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak’ın, ülkeyi ‘Avrupa’da gerçek bir kara harika gücü’ haline getirme istikametindeki savlı gayelerine uyuyor. Askeri ittifakın kendisine sorması gereken soru şu; Polonya’nın NATO’nun doğu kanadında Rusya’ya karşı potansiyel bir siper olarak hareket etmesi ve kendisini bir akın gücü olarak konumlandırması mı yoksa Ukrayna’nın batısında Rusya’ya karşı caydırıcı bir güç olarak mı hareket etmesi gerekiyor?”
TÜRK SAVUNMA ENDÜSTRİSİ İÇİN FIRSATLAR
Polonya’nın son devirde ordusuna yaptığı yatırımları anımsatan Werbowski, Türkiye’nin Polonya’yı Türk savunma endüstrisi için cazip pazar olarak görmesi gerektiğinin altını çizdi.
Werbowski, Ukrayna’daki savaşın, dronların savaş alanında çok tesirli ve düşman kuvvetleri için çok yıkıcı olduğunu kanıtladığına dikkati çekerek şöyle devam etti:
“Bayraktar TB2 tipi insansız hava araçlarından bahsediyorum. Varşova ve Ankara’nın karşılıklı askeri teçhizat tedariki alanında yakın işbirliğini sürdüreceğinden emin olabiliriz. Türkiye, NATO’nun güney kanadı ve Karadeniz için ne kadar stratejik değere sahipse Polonya da İttifak’ın kuzey ve doğu kanadında Baltık Denizi kıyı şeridi boyunca o kadar stratejik ehemmiyete sahip.”
Ankara’nın Rusya-Ukrayna Savaşı’nda arabulucu olarak kilit rol oynarken tıpkı vakitte Kiev’e yardım sağladığına işaret eden Werbowski, Türkiye’nin Baltık ve Kuzey Denizi’ndeki en büyük askeri hava tatbikatlarına da katıldığını vurguladı.
“TÜRKİYE KİLİT OYUNCU”
Werbowski, Türkiye’nin NATO’nun kurucu üyesi olduğunu anımsatarak şunları söyledi:
“Türkiye’nin savaşan taraflarla yapılacak ateşkes görüşmelerinde oynayacağı kritik diplomatik rol göz gerisi edilemez. Yeniden benim ferdî görüşüme nazaran, şu anda Moskova ile yalnızca Türkiye ve çok daha az ölçüde Macaristan diyalog kurabilir. Başka tüm NATO ve AB üyeleri, Kremlin idaresiyle köprüleri yakmış durumdalar. Bu nedenle Türkiye, Ukrayna’da savaş sonrası mümkün bir tahlilde kilit oyuncu.”
Türkiye’nin savaşın tahlilinde, ABD’nin de isteğiyle, NATO ve Rusya ortasında eşit arada bir hakem rolü üstlenmesi halinde Polonya’nın “jingoist” telaffuzunu ve militarist duruşunu yumuşatması gerektiğini belirten Werbowski, “Varşova’nın, Rusya’ya karşı son derece agresif bir tavır sergilerken iç cephede ne değerine olursa olsun Kiev’i desteklemeye devam edip etmeyeceğini göreceğiz. Polonya’da bu yıl yapılacak seçimler öncesinde savaşın kesin sonucuna ait Polonya kamuoyunda oluşabilecek hoşnutsuzluktan bahsediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Werbowski, savaş, “Batı”nın planladığı üzere gitmezse Varşova idaresinin Türkiye’nin savaşın başında yaptığı üzere daha ölçülü bir tavır benimseyebileceğini belirterek “Elbette bunlar benim kendi spekülatif senaryolarım lakin savaş uzadıkça hiçbir mümkünlüğü göz gerisi edemeyiz.” dedi.
POLONYA VATANDAŞLARININ ENDİŞELERİ
Pek çok Polonya vatandaşı üzere ülkenin ulusal güvenliğinin ve artan askeri harcamalarının ortaya çıkardığı masraflar konusunda son derece telaşlı olduğunu belirten Werbowski, Polonya’nın tarihî olarak jeopolitik açıdan kuvvetli bir bölgede yer aldığını söyledi.
Werbowski, savaşın, Polonya’nın kolektif hafızasının değişmez faktörü olduğunun altını çizerek ülkenin Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana Avrupa Birliği (AB) üyeliği sayesinde transatlantik savunma yapıları içinde istikrar ve güvenliğe, bir dereceye kadar da ekonomik refaha kavuştuğunu tabir etti.
Varşova ile Brüksel ortasında AB’nin yapısıyla ilgili sürtüşmeler olduğuna dikkati çeken Werbowski, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Polonya, kendisini ABD’nin en yakın Avrupalı müttefiki olarak görüyor. Tehlike, Polonya’nın NATO için dev bir garnizon ve silah deposu haline gelme ihtimalidir. Bu türlü bir mümkünlük, Ukrayna’daki çatışma süratli halde sona erdirilmezse ülkeyi Rus ya da Belarus saldırganlığı ya da saldırısına karşı daha savunmasız hale getirecektir. Çatışmaların daha da tırmanmasından ve savaşın genişlemesinden korkuyorum. Polonya için en büyük telaşım bu.”
