Osmanlı periyodunun simge yapılarından Dolmabahçe Sarayı, 7 Haziran 1856’da kullanılmaya başladı.
Sarayda, 1856’dan itibaren sırasıyla Sultan Abdülmecid (1839-1861), Sultan Abdülaziz (1861-1876), Sultan V. Murad (1876), Sultan II. Abdülhamid (1876-1909), Sultan V. Mehmed Reşad (1909-1918) ve Sultan VI. Mehmed Vahdettin (1918-1922) ile son Halife Abdülmecid (1922-1924) yaşadı.
Mimarisiyle de yerli ve yabancı turistlerin dikkatini çeken saray, Osmanlı padişahlarına tanıklık eden kentin değerli tarihi yapıları ortasında yer alıyor.
Milli Saraylar Lideri Dr. Yasin Yıldız, sarayın açılışından bugüne geçen tarihi süreci ve yürütülen onarım çalışmalarını AA muhabirine anlattı.
“TANZİMAT PERİYODU SARAYLARININ EN SEMBOLİK VE İKONİK OLANI DOLMABAHÇE SARAYI’DIR”
Dolmabahçe Sarayı’nın tarihi, siyasi ve kültürel açıdan kıymetine işaret eden Yıldız, “Osmanlı devrinin son 70 yılında varlığı bulunan, Tanzimat Devri saraylarının en sembolik ve ikonik olanı Dolmabahçe Sarayı’dır.” dedi.
Yıldız, Tanzimat periyodunun saraydaki tesirlerine değinerek, şu bilgileri verdi:
“Tanzimat reformlarıyla Osmanlı Devleti yeni bir çizgi belirledikten sonra bunun saray teşrifatında da birtakım yansımaları oldu. Daha evvelki Topkapı Sarayı, Beylerbeyi ve Beşiktaş Kıyı Sarayı üzere saraylar artık yeni devrin gereksinimleri için uygun bulunmuyor. Bunun sonucunda da bilhassa mimari ve sanatsal açıdan daha fazla Batı tesirindeki Dolmabahçe başta olmak üzere Tanzimat saraylarının periyodu başlıyor.”
Sultan Abdülmecid’den itibaren altı Osmanlı padişahı ile Halife Abdülmecid’in Dolmabahçe Sarayı’nı kullandığını kaydeden Yıldız, 1927’den sonra Mustafa Kemal Atatürk’ün yaklaşık 4 yıl devletin idare merkezi olarak sarayı kullandığını lisana getirdi.
Dr. Yasin Yıldız, 1950’li yıllara kadar devletin temsil makamı olarak bedellendirilen sarayın, 1984’te müze olarak ziyarete açıldığının altını çizerek, şunları aktardı:
“Burada, yaklaşık 40 yılın üzerinde bir devirdir nizamlı müze hizmetleri veriliyor. Dolmabahçe Sarayı 360 dönümlük bir toprağa sahip. Bugün ise bunun 110 dönümü saray olarak gezilebiliyor. Pek çok yapısı günümüze kadar ulaşabilmiş durumda. Bu natürel değerli bir avantajımız. Bugün de yıllık yaklaşık 1 milyon 800 bin ziyaretçiye mesken sahipliği yapan ülkemizin en kıymetli müzelerinden birisidir. Alışılmış Ayasofya Camii’nin artık müze olmaması hasebiyle Topkapı Sarayı ile birlikte müze olarak İstanbul’da en fazla turist çeken iki atraksiyondan birisi.”
“ÖNÜMÜZDEKİ YIL 8 MİLYON CİVARINDA ZİYARETÇİ ÖNGÖRÜYORUZ”
Saray müzelerinin tek bir çatı altında Cumhurbaşkanlığına bağlı olmasının müzelerin gelişimi için bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Yıldız, Ulusal Saraylar Başkanlığına bağlı müzelerin geçen sene 6,5 milyon yerli ve yabancı ziyaretçiyi ağırladığını kaydetti.
Yıldız, Ulusal Saraylar Başkanlığının 45 yıllık çok önemli bir tecrübesi ve onarım takımı olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
“2018’den sonraki süreçte Dolmabahçe Sarayı bünyesinde bulunan Fotoğraf Müzesi, akabinde Beykoz Cam ve Billur Müzesi, Çamlıca Camii bünyesinde 10 bin metrekare kapalı alandaki İslam Medeniyetleri Müzesi ile Topkapı Sarayı’ndaki 5 yeni müzemizle nitekim ziyaretçilerimize çok çeşitli hizmet sunan bir noktaya geldik. Ulusal Sarayların dünyada örnek gösterilen bir diğer uygulaması da onarımlarının büyük kısmını kendi öz kaynaklarıyla karşılayabilmesidir. Topkapı Sarayı’nda yeni açılan kısımlarla birlikte önümüzdeki yıl toplam ziyaretçi sayımızın yaklaşık 8 milyon civarında tahakkuk edeceğini öngörüyoruz.”
Milli Saraylar Başkanlığı bünyesinde 32 onarım atölyesinin bulunduğunun altını çizen Yıldız, 450 kişilik çok tecrübeli bir onarım takımının dış kaynağa muhtaçlık duymadan onarım faaliyetlerini sürdürebildiğini söz etti.
“25 ÇAĞDAŞ TAŞINABİLİR ESER DEPOSUYLA DÜNYAYA ÖRNEK BİR PROJEYİ HAYATA GEÇİRECEĞİZ”
Yasin Yıldız, Edirne Sarayı’nda da önemli bir onarım çalışması başlattıklarını kaydederek, “Önümüzdeki aylarda kazıların ve onarımların hızlandırılmasıyla birlikte Edirne Sarayı’nı da birkaç yıllık bir masterplan çerçevesinde yerli ve yabancı kamuoyuna armağan etmeyi planlıyoruz. Gelecek nesillerdeki müzecilerin ve restoratörlerin yetiştirilmesi manasında çok değerli bir çalışmamız var. Ulusal Saraylar Enstitüsü hazırlıkları devam ediyor. Bu bahisteki yasal düzenlemeler, ilgili kararnameler çıkarıldı. Şu an Yükseköğretim Heyeti ile bu bahisteki iş birliklerimiz sürüyor. İnşallah önümüzdeki periyotta Ulusal Saraylar Enstitüsünün de hayata geçirilmesiyle hakikaten ülkemizdeki bu onarım ve müzecilik faaliyetlerinin tam manasıyla sürdürülebilir olmasını sağlayacak bir altyapıya kavuşacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Sarayların depolama alanlarına da değinen Yıldız, “Topkapı Sarayı Seririyat Hastanelerinde oluşturulan müze depolama ve konservasyon merkezimizle hem atölyelerimizle depolarımız bir çatı altında birleşecek hem de hazırlanan 25 çağdaş taşınabilir eser deposuyla dünyaya örnek bir projeyi sonbaharda hayata geçireceğiz ve inşallah kamuoyuna tanıtacağız. Bu noktada hayli heyecanlıyız.” diye konuştu.
